တစ္ေက်ာ့ျပန္လာေတာ့မည့္ ေလးၿမိဳ႕စီမံကိန္း

ဓာတ္ပုံ - ႏွင္းခ်ဳိလႈိင္ (ေျမာက္ဦး)

ႏွင္းခ်ိဳလိႈင္ (ေျမာက္ဦး)

ေလးၿမိဳ႕ျမစ္သည္ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းသို႔ ျဖတ္သန္း စီးဆင္းေနသည့္ ျမစ္ တစ္စင္းျဖစ္သည္။ အလ်ားမိုင္ေပါင္း ၁၁၄ မိုင္ခန္႔ ရွည္လ်ားသည့္ျမစ္ျဖစ္သည္။ အဓိက ျမစ္လက္တက္ငယ္ ကိုးခုျဖင့္ ျဖာထြက္စီးဆင္းေနသည့္ ျမစ္ပင္ျဖစ္သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း ခ်င္းေတာင္တန္းတြင္ ျမစ္ဖ်ားခံသည့္ အပိုင္း၌လည္း လက္တက္ငယ္ႏွစ္ခုျဖင့္ ေပါင္းစု စီးဆင္း လာျခင္းျဖစ္သည္။


ေလးၿမိဳ႕ျမစ္၏ ျမစ္ဖ်ားခံရာေနရာသည္ ဘံုတလာ ေရတံခြန္ပင္ျဖစ္သည္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ဆိုသည့္ အမည္နာမကို အားလံုးသိထားၾကသကဲ့သုိ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္လည္း ဘံုတလာ ေရတံခြန္ကိုု အားလံုးသိၿပီးသားပင္ျဖစ္သည္။ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ကို အမွီျပဳကာ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွ ေျမပံု၊ မင္းျပား၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္သံုးခုတို႔ တည္ရွိလွ်က္ရွိၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ပလက္ဝ၊ မင္းတပ္၊ မတူပီ စသည့္ၿမိဳ႕နယ္မ်ား တည္ရွိသည္။

ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ေပၚတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ ဆည္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္ကိစၥပင္ျဖစ္သည္။

ဇြန္လ ၁၇ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏုိင္ငံကိုေရာက္ရွိလာသည့္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံျခားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ ဂ်ီးမက္ခ္အီေရာင္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဖဇင္ထြန္းတုိ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ခ်ိန္တြင္ ေလးၿမိဳ႕ေရအား လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းအတြက္ စမ္းသပ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ျပင္သစ္ အစိုးရက အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္သန္း ကူညီမည္ျဖစ္ၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္ကို ႏုိင္ငံပိုင္ သတင္း ဌာန ျမန္မာ့အသံမွ တစ္ဆင့္ၾကားသိရသည္။

တကယ္တမ္းတြင္ ေလးၿမိဳ႕ေရအား လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းသည္ ယခုမွေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ စီမံကိန္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ပၚတြင္ ဆည္တည္ ေဆာက္ဖို႔အတြက္ စစ္အစိုးရႏွင့္ တရုတ္အစိုးရတုိ႔ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ကတည္ကပင္ သေဘာတူထားသည့္ စီမံကိန္းပင္ျဖစ္ပါသည္။


ယင္းစီ မံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ ္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔အတြက္ ေျမစမ္းသပ္မႈကို ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္ကုမၸဏီ တစ္ခုျဖစ္သည့္ China Datan ကုမၸဏီမွ တာဝန္ယူျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ စီမံကိန္းကို တာဝန္ယူတည္ေဆာက္မည့္ ကုမၸဏီမ်ားမွာ တရုတ္ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည့္ China Datan ႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရပိုင္ ကုမၸဏီတစ္ခုက တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိခဲ့ရသည္။

ယင္းအခ်ိန္က China Datan ကုမၸဏီမွ ရခုုိင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔သို႔ တင္ျပခဲ့သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ ေပၚတြင္ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ႏုိင္ရန္အတြက္ ဆည္ႏွစ္ခုကို တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းပါရွိသည္။ အထက္ ဆည္ကို ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္ရွိ ကိုေဖေခ်ေက်းရြာ အထက္ တစ္မိုင္ ဝန္းက်င္ခန္႔ေနရာတြင္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါေနရာမွာ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္၏ ပင္မျမစ္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ မဂိုျမစ္ႏွင့္ လက္တက္ျဖစ္ေသာ သံေခ်ာင္းျမစ္တုိ႔ ဆံုရာေနရာပင္ျဖစ္သည္။

ဒုတိယဆည္ကို ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ ကုန္းေခ်ာင္းေက်းရြာေအာက္ဖက္ စိုင္းဒင္ေက်းရြာေနရာတြင္ တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္ကို သိရသည္။

ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ေပၚတြင္ ဆည္တည္ေဆာက္မည့္ကိစၥကို အစပိုင္းတြင္ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ သိရွိခြင့္ မရခဲ့ၾကေပ။ အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္မည့္ အစိုးရႏွစ္ခုသည္ ေဒသခံမ်ား၏ နစ္နာဆံုးရံႈးမႈ၊ အက်ိဳးခံစားမႈမ်ားကို ဂရုမစိုက္ခဲ့သည့္ သေဘာရွိသည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ အစိုးရသည္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့သည့္အျပင္ ျပည္သူမ်ားအေနႏွင့္လည္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခြင့္ မရွိသည့္ ကာလာျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ တရုတ္ကုမၸဏီမွာ ေရာက္ရွိလာသည့္ အခ်ိန္တြင္သိခြင့္ရရွိခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ တုိင္ပင္ ညွိႏိႈင္းျခင္းမရွိဘဲ အသိမေပးဘဲ စီမံကိန္းအား အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ ျပဳလုပ္ေနသည့္အတြက္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ရွိ သဘာဝ ပါတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္း ေရးအဖြဲ႔မွ ဆည္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္ လ်ာထားသည့္ေနရာသို႔ သြားေရာက္ကာ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ေတြ႔ဆံုျခင္း၊ မွတ္တမ္းမ်ားေကာက္ယူျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

ေဒသခံမ်ားက ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ေပၚတြင္ ဆည္တည္ေဆာက္ လိုက္ပါက ေက်းရြာမ်ား ေရေအာက္ေရာက္ သြားႏုိင္သည္။ ရြာမ်ားကိုေျပာင္းေရႊ႕ၾကရမည္။ ထိုေဒသ တစ္ခုလံုးသည္ ကုန္းလမ္း ဆက္သြယ္ေရးမရွိ။ ျမစ္ေၾကာင္း တစ္ခုတည္းကိုသာ အားကိုးေနၾကရသည့္ ေဒသပင္ျဖစ္သည္။ ျမစ္မႀကီးကို ပိတ္ဆည္လိုက္ပါက သူတုိ႔အတြက္ သြားလာေရး၊ ဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္သြားမည္။

အခက္အခဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔ျဖင့္ ႀကံဳေတြ႔လာႏုိင္သည့္အတြက္ ေဒသခံခ်င္းတုိင္းရင္းသားမ်ားက လံုးဝကန္႔ကြက္ၾကသည္။

အဆိုပါေဒသခံမ်ား၏ သေဘာထားမ်ား၊ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္၏ပ်က္စီးရင္ဆိုင္ေနရေသာ မွတ္တမ္းမ်ားကို ရယူခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ေလးၿမိဳ႕စီမံကိန္းႏွင့္ ပါတ္သက္ေသာ လူထု အသိပညာေပးကန္ပိန္းမ်ား၊ တီရွပ္ကန္ပိန္းမ်ားျဖင့္ ေျမာက္ဦး သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔မွ Save the laymro အမည္ျဖင့္ ဦးေဆာင္ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းစီမံကိန္းကို ၿပီးခဲ့သည့္ အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၃-၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ေအာင္ျမင္မႈမရွိဟုဆိုကာ ရပ္တန္႔လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယခု အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ျခင္းသည္ စစ္အစိုးရ၏ ဆိုးေမြမ်ားကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းဟု ဆိုႏုိင္ေပသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လွ်ပ္စစ္ လိုအပ္ခ်က္အတြက္ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ အျပင္ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားမွ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္ယူမည္ဆိုသည့္ စကားလံုးမွာ ပနာတင့္သည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႔တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား၌ တည္ေဆာက္ေနေသာ ေရအား လွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းမ်ားမွာ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားသာ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။

ျပင္သစ္ႏုိင္ငံအစိုးရ၏ ေထာက္ပံ့ ကူညီမႈျဖင့္ ရပ္နားထားခဲ့ေသာ ဤစီမံကိန္းကို ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ဆိုပါက ယခင္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ က်င့္သံုးခဲ့သည့္ ပံုစံမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

စီမံကိန္း အေကာင္အထည္မေဖာ္မီ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာ စာတမ္းပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္လည္း လုပ္ငန္းကိုက္ညီ ရန္လိုအပ္ေပသည္။

သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားျဖစ္သည့္ EIA, SIA, HIA စသည့္ သုေတသနျပဳမႈမ်ားကိုလည္း ႀကိဳတင္ျပဳလုပ္ ထားသင့္သည္။ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုကို ဦးတည္ေနသည့္ အစိုးရ တစ္ရပ္အေနျဖင့္လည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိစြာ ရပ္တည္ကာ ဌာေန တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားအခြင့္အေရး ပဋိညာဏ္တြင္ ပါရွိသည့္ အေရးအႀကီးဆံုးျဖစ္ေသာ FPIC ကိုျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္သည္။

FPIC ျပဳလုပ္ရာတြင္လည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိစြာ ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ လုပ္ရပ္တစ္ခု ျဖစ္လာေစရန္အတြက္ တာဝန္ယူ ေဆာက္လုပ္မည့္ ကုမၸဏီမ်ား၊ အစိုးရမ်ားအျပင္ အရပ္ဖက္မွ တတ္သိပညာရွင္မ်ား၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာေဒသခံ အဖြဲ႔အစည္းမ်ာလည္း ပါဝင္ခြင့္ရရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ယင္သုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညြန္းအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳလုပ္ပါက ယင္းစီမံကိန္းမွာ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းမက်သည့္ စီမံကိန္း မွ်သာျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ မိမိႏုိင္ငံအတြက္ အက်ိဳးရွိမည့္ စီမံကိန္းမ်ားကိုလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာေသာ အားလံုးပါဝင္ႏုိင္ေသာ စီမံကိန္းမ်ားျဖစ္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။