ရခုိင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဘယ္သူ႔ကုိ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆုိသင့္သလဲ (Opinion)

ေမာင္ထြန္းလႈိင္ ၊ ဇန္န၀ါရီ ၁၀ ရက္

ရခုိင္ျပည္နယ္ အပါအ၀င္ တျခား တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ လတ္ေလာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ေတြကုိ ရပ္တန္႔ေပးဖုိ႔အတြက္ ေရွးေဟာင္းၿမဳိ႕ေတာ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေျမာက္ဦးအပါအ၀င္ တျခားၿမဳိ႕နယ္ေတြမွာလည္း ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနၾက တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။


ဒါေပမယ့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈေတြဟာ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းကုိ ရည္ရြယ္ခဲ့တယ္ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိပ္ၿပီး မရွင္းလင္းပါ။ အကယ္၍ အစုိးရကုိ ရည္ရြယ္တယ္လုိ႔ ဆုိခဲ့ရင္လည္း အစုိးရရဲ႕ ဘယ္ဌာနဆုိင္ရာကုိလဲ ဆုိတာ မကြဲျပားခဲ့ၾကပါ။

က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဒါက ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရကုိ ဆႏၵေဖာ္ ထုတ္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဘဂၤလီကိစၥမွ အပ တျခား ဘယ္ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ ေတာင္းဆုိမႈေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ အစုိးရဆီက ေတာင္းဆုိလုိ႔ ဘာမွ ထူးျခားလာမွ မဟုတ္ဘူးဆုိတာ ရခုိင္ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ နားလည္ သေဘာေပါက္သင့္ပါတယ္။

လတ္တေလာ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျပည္တြင္း စစ္မွာ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုိ၍ နီးစပ္ေအာင္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ NCA ေခၚ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဴပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထုိးျခင္း မပါ၀င္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသား တပ္မေတာ္မ်ားႏွင့္ အစုိးရၾကား ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ တုိက္ပြဲပါ။

ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရခုိင္ျပည္သူလူထုတရပ္လုံးကုိ အဖိႏွိပ္ခံ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ေစဖုိ႔ တုိင္းရင္းသားညီေနာင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ၊ တပ္မေတာ္မ်ားႏွင့္ အတူတကြ တုိက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစု ၃ ခု ရွိပါတယ္။

အဲဒီ ၃ ဖြဲ႔ကေတာ့
(၁) Arakan National Council(ANC) ေခၚ ရခုိင္ျပည္အမ်ိဳးသားေကာင္စီ ၊
(၂) Arakan Army(AA) ေခၚ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ ႏွင့္
(၃) Arakan Liberation Party (ALP) ေခၚ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ တုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအထဲမွာ တႏုိင္ငံလံုး အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေခၚ (NCA) ကုိ ျပီးခဲ့တဲ့ နွစ္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ ၁၅ ရက္ ေန က တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ ့ ၈ ဖြဲ ့ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရတုိ ့လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ႀကပါတယ္။

ရခုိင္ EAO (၃) ဖြဲ ့မွာ ANC ႏွင့္ AA ကုိအသိမွတ္မျပဳဘဲႏွင့္ ALP တဖြဲ ့တည္းကုိသာ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရအေနနဲ႔ NCA တြင္လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

NCA စာခ်ဳပ္ပါအတုိင္း NCA စာခ်ဳပ္လက္မွတ္ထုိးျပီးတဲ့ေန႔ကေန ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္းမွာ Framework for Political Dialogue ေခၚ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမူေဘာင္ကုိ အျပီးေရးဆြဲၿပီး ရက္ေပါင္း ၉၀ အတြင္းမွာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ က်င္းပျပဳလုပ္သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ယၡဳဆုုိရင္ Framework for Political Dialogue ေခၚ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ မူေဘာင္ကုိ ေရးဆြဲခဲ့ျပီးျဖစ္တာေၾကာင့္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ စတင္က်င္းပသြားေတာ့မွာပါ။

၎ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ NCA စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ EAO ၈ ဖြဲ ့ႏွင့္ တျခားျပည္တြင္းရွိ NLD အပါအ၀င္ တရား၀င္ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြလည္း တက္ေရာက္ခြင့္ရွိပါတယ္။ တဘက္မွာလည္း NCA မွာ လက္မွတ္ေရးထုိးခြင့္မရတဲ့ ရခုိင္ျပည္ အမ်ိဳးသားေကာင္စီ ေခၚ ANC ကုိ အထူးဧသည္အျဖစ္ UPDJC မွ တရား၀င္ဖိတ္ႀကား ထားေပမယ့္လဲ ANC အေနနဲ ့ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကုိ တက္ေရာက္မွာမဟုတ္ေၾကာင္း အတိအလင္း ေၾကညာထားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။

ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုးကုိ ကုိယ္စားျပဳထားတဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ (ANP ) အေနနဲ ့ဇန္န၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန ့တြင္ က်င္းပျပဳ လုပ္မယ့္ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ (Union Peace Dialogue) ကုိသြားတက္ဖုိ႔အတြက္ ပါတီဥကၠဌ ေဒါက္တာေအးေမာင္ အပါအ၀င္ ထိပ္တန္း ေခါင္းဆာင္ (၄) ဦးကုိ ေရြးခ်ယ္ထားပါတယ္။

အဆုိပါ ကုိယ္စားလွယ္ ၄ ဦးမွာ ဦးလွေစာ၊ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ႏွင့္ ဦးဖုိးမင္း တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ANP ပါတီဥကၠဌ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ကေတာ့ ပါတီကုိယ္စားမဟုတ္ဘဲ အပစ္ရပ္ ေစာင့္ႀကည့္ေရးအဖြဲ ့၀င္အေနျဖင့္ တက္ေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။

တဘက္မွာလည္း ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္ ပါတီ(SNLD) ရဲ့ ဥကၠဌ ဦးခြန္ထြန္းဦးကလည္း ယခု က်င္းပမယ့္ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံကုိ အားလံုးပါ၀င္မႈ မရွိတာေႀကာင့္ အဓိပၺါယ္မရွိေသာ ညီလာခံလုိ႔ သတ္မွတ္ၿပီး သြားမတက္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ထားေၾကာင္း သိရပါတယ္။

အျခားတဘက္မွာ အစုိးရတပ္မေတာ္နဲ ့တုိက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့ Arakan Army (ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္) အေနနဲ႔လည္း စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ လုိလားေသာအားျဖင့္ NCA မွာ ပါ၀င္ခြင့္ရဖုိ႔အတြက္ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြ ခဏခဏ ထုတ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အစုိးရဘက္က လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာကုိ ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းႏွင့္ မေျဖရွင္းခဲ့တာေႀကာင့္ ၎တုိ႔ၾကား တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။

ရခုိင္စစ္ေၾကာင့္ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ ၃၀၀ ခန္႔ အုိးအိမ္ကုိ စြန္႔ခြာေရွာင္တိမ္းေနၾကရတယ္။ ႏုိင္ငံပုိင္ မီဒီယာမ်ားရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ကုိ အျပီးပုိင္ေခ်မႈန္း သြားမယ္လုိ ့ေျပာထား တာေႀကာင့္ ေနာက္ထပ္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ တုိက္ပြဲေတြ ပုိမ်ားလာႏုိင္ေျခရွိပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြလည္း ဒီထက္ မက ပုိလာႏုိင္ေျခရွိပါတယ္။

စစ္ပြဲေတြ ရပ္ဖုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ၾကတယ္။ စစ္ပြဲ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာလဲ သိဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဘယ္သူ႔ကုိ ဦးတည္ၿပီး ေတာင္းဆုိရမွာလည္း ျပည္သူေတြ ကြဲျပားျခားနားစြာ နားလည္သေဘာေပါက္ဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္သူတရပ္လုံးအေနနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ လုိလားရင္ လက္ရွိ အစုိးရကုိ စစ္ပြဲေတြ ရပ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတာထက္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ကုိယ္ေတြ မဲပုံေအာေပးခဲ့တဲ့ ရခုိင္အမ်ဳိးသားပါတီကုိ ယခုက်င္းပျပဳလုပ္မယ့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကုိ ANP မတက္ေရာက္ဖုိ႔ ဆႏၵျပေတာင္းဆုိသင့္ပါတယ္။

၀ါရင့္ တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ SNLD ပါတီ ဥကၠဌ ဦးခြန္ထြန္းဦး ကုိယ္တုိင္ ျပည္ေထာင္စုညီလာခံကုိ သြားမတက္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္။ ANP ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ ့အဖြဲ ့စည္းေပါင္းစံု မပါ၀င္ဘဲ က်င္းပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကုိ သြားတက္မယ္ဆုိရင္ လက္ရွိအစုိးရရဲ့ ရုိးသားမႈမရွိတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းအေပၚမွာ Legitimacy ျဖစ္လာဖုိ႔အတြက္ အားေပးသလုိမ်ိဳး အခန္းက႑မွာ ေရာက္ေနပါလိမ့္မယ္။

အခုလုိ တုိင္းရင္းသားေတြ လုိလားေနတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ စစ္မွန္သည့္ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတရပ္ ေပၚေပါက္လာေရးကုိ အာမခံခ်က္ မေပးႏုိင္တဲ့ အဓိပၺါယ္မရွိေသာ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံကုိ ANP ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ ့သြားတက္ရင္ အင္အားႀကီး တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီတရပ္ အေနနဲ ့ အျခားေသာ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး တပ္မေတာ္ႀကီးေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈကုိ ဆုံး႐ႈံးရမွာျဖစ္သလုိ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးလည္း တစုံတရာ ထိခုိက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ နိဂုံးခ်ဴပ္အေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္သူလူထုတရပ္လုံးအေနနဲ႔ တကယ္ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ လုိလားတယ္ဆုိခဲ့ရင္ မိမိတုိ႔ ကုိယ္တုိင္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ မိမိတုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြကုိ ယခုလာမယ့္ ဇန္န၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပျပဳလုပ္မယ့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ (ခ) Union Peace Dialogue ကုိ သြားေရာက္ မတက္ၾကဖုိ႔ ဆႏၵျပေတာင္းဆုိသင့္ပါေၾကာင္း။
--
စာေရးသူ၏ အာေဘာ္သာျဖစ္ၿပီး RiA – Root Investigative Agency ၏ အာေဘာ္မဟုတ္ေၾကာင္း စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား သိေစအပ္သည္။