ရခိုင္ေဒသတြင္း တုိက္ပြဲမ်ားရဲ႕ ေနာက္ကြယ္

အိမ္ျပန္လုိသူမ်ား

ကုိယ္ဝန္ရင့္မာႀကီးကုိ ထမ္းပုိးလာေသာ ေဒၚနီနီျမင့္္ စုိးရိမ္မိဆုံးေသာ အရာဟာ လမ္းေပၚတြင္ ေမြးမည္ကုိ ေၾကာက္ ရြံ႕ျခင္း ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ရြာရဲ႕ ေတာအုပ္တစ္ဘက္မွာ က်ယ္ေလာင္ေသာ ေသနပ္သံမ်ား ၾကားမိတဲ့ေန႔ကစၿပီး သူတုိ႔ သံတံတားေက်း ရြာသားေတြဟာ ေဘးကင္းရာ တစ္ေနရာကုိ ေျပာင္းေရြ႕ဖုိ႔ အစီစဥ္ခ်ခဲ့ၾကတာပါ။


“ စစ္ဝတ္စုံေတြ ဝတ္ဆင္ၿပီး စစ္သားတစ္ရာေလာက္က ရြာကုိ ျဖတ္ၿပီးသြားခဲ့ၾကတယ္။ ရြာက လူႏွစ္ဦးကုိလည္း ေခၚေဆာင္သြားခဲ့တယ္၊ ဒါနဲ႔ ရြာက လူေတြက အကုန္ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီး ဟြန္ဒါငယ္ေတြနဲ႔ အဖြဲ႔လုိက္၊ အဖြဲ႔လုိက္ ထြက္ေျပးလာၾကတာ။ ဒီကုိလည္းေရာက္ေရာ ေနာက္ တစ္ေန႔ဆုိရင္ ကေလးေမြးေတာ့တာပဲ”

ေဒၚနီနီျမင့္တုိ႔ရြာဟာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ရဲ႕ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေတြထဲက ေက်းရြာငယ္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝါးခုတ္တဲ့ လုပ္ငန္းနဲ႕ ေတာင္ယာ လုပ္ငန္းေတြကုိ အဓိက လုပ္ကုိင္ၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခေနမွာ ေဒၚနီနီျမင့္ လုိလားတာက သူ႔ရြာကုိ သူျပန္လိုတဲ့ စိတ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။

“ က်မမွာ ကေလးသုံးေယာက္ရွိတယ္၊ အိမ္ရွင္က ဒီကေလး ကုိယ္ဝန္စတည္ ကတည္းက ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ၿပီ။ တစ္ရြာတည္းေန မိန္းမနဲ႔ပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက က်မ သားသမီးေတြကုိ က်မ ရွာေကြ်းလာတာ”

ေဒၚနီနီျမင့္တုိ႔ မိသားစုရဲ႕ အိမ္ေထာင္ဦးစီး ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳသြားတဲ့ အခ်ိန္ဟာ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒကုိ ျပဋန္းၿပီး ျမန္မာ ျပည္ဘက္မွာ တရားစြဲဆုိမႈေတြနဲ႕ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အခ်ိန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚနီနီျမင့္ကေတာ့ သူေယာက်ၤားကုိ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒနဲ႕ တရားစြဲဆုိႏုိင္တယ္လုိ႔ မသိသလုိ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆုိလည္း သူတစ္ခါမွ မၾကားဖူးပါဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“ သူလည္း သူဘဝနဲ႔ သူပါ။ က်မ ခုအခ်ိန္မွာ ျဖစ္ခ်င္ေနတဲ့ စိတ္က ဒီမွာေနရင္လည္း စားနပ္ရိကၡာေတြ ကူညီေပးၾကေပမယ့္ အဆင္ေျပပါတယ္။ က်မရဲ႕ ကေလးကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ေမြးဖြားေပးခဲ့ၾကလုိ႔လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္”

ကေလးငယ္ အိမ္ေမာက်ေနရာမွာ ငုိသံထြက္လာလုိ႔ ေဒၚနီနီျမင့္ ႏုိ႔တုိက္မလုိ႔ ျပင္ဆင္လုိက္ပါတယ္။
ေဒၚနီနီျမင့္လုိ ေနာက္ထပ္ အိမ္ျပန္လုိစိတ္ ျပင္းျပေနၾကတဲ့ သူေတြလည္း ရွိေနၾကပါေသးတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ေစတီေတာင္ ေက်းရြာမွာ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ခုိလႈံေနၾကတဲ့ မေအးေအးဝင္းလည္း အပါအဝင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

“က်မတုိ႔ ဒီမွာ စားေသာက္ရတာေတြလည္း အဆင္ေတာ့ ေျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အပ်ိဳကေလးေတြ ဆုိေတာ့ ဒီလုိ တဲလ်ားတန္းမွာ ေနရတာကုိ လုံျခံဳမႈရွိတယ္လုိ႔ မထင္ၾကဘူး။ ရြာထဲမွာ အသိရွိတယ္ဆုိတဲ့ သူေတြက်ေတာ့ ရြာထဲမွာ သြားအိပ္ၾကတယ္”

က်န္းမာေရးကိစၥျဖစ္တဲ့ အေလးအေပါ့ သြားတာတုိ႔၊ ေရခ်ိဳးတာေတြက်ေတာ့ လူျမင္ကြင္းေတြနဲ႕ နီးစပ္ေနၿပီး သူတုိ႔အေနနဲ႔ လြတ္လပ္မႈ မရွိၾကဘူးလုိ႔ မေအးေအးဝင္း အပါအဝင္ ေစတီေတာင္ရြာက စစ္ေဘးေရွာင္ မိန္းကေလးေတြက ဆုိၾကပါတယ္။

ေစတီေတာင္ရြာမွာ ရွိတဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြဟာလည္း က်ီရာျပင္စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းေတြကလုိ ဘာဟီရြာ၊ သံတံတား စတဲ ေက်းရြာေတြက မ်ားပါတယ္။ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာၾကတဲ့ လူအမ်ားစုဟာ အဝတ္အထည္ အနည္းငယ္နဲ႔ အစားအေသာက္ ခ်က္ျပဳတ္ဖုိ႕ အုိးခြက္အနည္းငယ္ကုိ ယူေဆာင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။

က်ီရာျပင္နဲ႕ေစတီေတာင္ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရး ကိစၥေတြကုိ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေပးေနတဲ့ က်ီရာျပင္ ေဆးေပးခန္းရဲ႕ က်န္းမာေရးမွဴးကေတာ့ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြကုိ ၂၄ နာရီစလုံး က်န္းမေရးဝန္ေဆာင္မႈ ေပးေနတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

ႏွစ္ရြာစလုံးမွာ ရွိတဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ထြက္ဆုိခ်က္ေတြအရ စစ္ျပန္ျဖစ္မွာကုိ သူတုိ႔ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ ၾကားသိရတဲ႔ သတင္းေတြအရ သူတုိ႔ကုိ ႏွစ္ဘက္ေသာ စစ္တပ္ေတြက ေပၚတာဆြဲယူျခင္း၊ ရြာက စားနပ္ရိကၡေတြကုိ အတင္းအဓၶမ ေတာင္းယူလာရင္ သူတုိ႔ရင္ဆုိင္ရမယ့္ အေျခေနေတြကုိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေရာက္ရွိ သတင္းယူေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူဦးေရ ၂၀၀ ေက်ာ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္ၿပီး ကယ္ဆယ္ေရး လာေထာက္ပံ့ေနတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ အသီးသီးက လူမႈေရးအဖြဲ႕စည္းေတြ ေရာက္ရွိေနၾကပါတယ္။

စစ္ပြဲေတြ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသလဲ

၂၀၁၆ သကၠရာဇ္သုိ႔ မကူးေျပာင္းမည္ ဒီဇင္ဘာ ေနာက္ဆုံးရက္မ်ားတြင္ ရခုိင္ေဒသ ေျမာက္ဦး၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေဒသမ်ားတြင္ ရကၡိဳင္တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာတပ္မေတာ္တုိ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ဆုံၾကၿပီး တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လုိ႔ ႏွစ္ဘက္ေသာ တပ္မ်ားရဲ႕ ဆုိင္ရာ သတင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြအရ သိရွိရပါတယ္။

စစ္ပြဲမ်ားရဲ႕ စံအတုိင္း ေပၚတာဆြဲမႈ၊ အၾကမ္းဘက္မႈစတဲ့ လုပ္ရပ္မ်ားကုိလည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ တစ္ဘက္ႏွင့္ တစ္ဘက္ အျပန္အလွန္ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈမ်ား ရွိၾကပါတယ္။ တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈဟာ ဒီဇင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔မွ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႔အထိ ထိေတြ႔တိုက္ပြဲ ၁၅ ႀကိမ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး AA က စႏိုက္ပါျဖင့္ ေခ်ာင္းေျမာင္း ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ တပ္ရင္းမႉးတစ္ဦး အပါအဝင္ အရာရွိ၊ စစ္သည္အခ်ိဳ႕ က်ဆုံးသြားၿပီး အခ်ိဳ႕ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က သတင္း ထုတ္ျပန္ ထားပါတယ္။

AA ထံမွ အေလာင္းသုံးေလာင္းႏွင့္ ေသနတ္တစ္လက္ အပါအဝင္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား ရရွိခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ထိခုိက္က်ဆုံးတဲ့ စာရင္းေတြကုိ အစုိးရဘက္မွ သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။

AA နဲ႔ အစုိးရတပ္တုိ႔ၾကား ရွစ္ရက္တာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲေတြရဲ႕ အက်ိဳးရလဒ္အေနနဲ႔ကေတာ့  ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ေက်းရြာေတြကုိ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြ တုိးပြားေရာက္ရွိလာၾကျခင္းပါပဲ။

စစ္ေဘးေရွာင္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းတုိင္းဟာ အကူညီ ရရွိၾကျခင္း မဟုတ္ဘဲ အကူညီ ရရွိမႈနည္းပါးၾကတဲ့ ေက်းရြာေတြလည္း ရွိတယ္လုိ႔လည္း “ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရြာကို ေရာက္ေနၾကတယ္ဆုိတာ ဟုတ္ပါတယ္။ သူတို႔ေရာက္ေနတာ ေလးရက္ေတာင္ ရွိေနၾကပါၿပီ။ သူတို႔က လူးေခ်ာင္းထဲမွာရွိတဲ့ အလယ္ရြာေဆးရြက္ႀကီး စိုက္ခင္း လုပ္ကိုင္ေနၾကသူေတြပါ။ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အခုလို ဆင္းလာၾကတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရြာရဲ႕ျမစ္ကမ္းနံေဘးမွာ ယာယီတဲေလးေတြလုပ္ၿပီးေတာ့ ေနၾကပါတယ္” လုိ႔လည္း စေဘၤာကိုင္းေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက RiA ကုိ ေျပာပါတယ္။

ရခုိင္ေဒသမွာ ရကၡိဳင္တပ္မေတာ္အေနနနဲ႔ ဝင္ေရာက္လာရျခင္းဟာ တန္းတူအခြင့္ေရးလုိခ်င္လုိ႔ပဲလုိ႔ AA ၏ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေဒါက္တာညိဳထြန္းေအာင္က ဆုိပါတယ္။

“လက္နက္ကိုင္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ေရာက္လာတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္က ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ တန္းတူခံစားခြင့္ ဆိုတာကို လိုခ်င္လို႔ပဲ”

AA ကုိ ဘာေၾကာင္း ရခုိင္ေဒသမွာ အေျခခ်ခြင့္မျပဳရသလဲ

ရကၡိဳင္တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း သူတုိ႔အေနနဲ႔ စစ္ပြဲေတြကုိ ရပ္တန္႔ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းရန္ အသင့္ရွိေနတယ္လုိ႔လည္း သူတုိ႔ရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္တစ္ေစာင္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာတပ္မေတာ္ ဘက္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးအျဖရွာလုိတဲ့ AA ရဲ႕ သေဘာထားကုိ ျပည္တြင္းမီဒီယာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ The Voice ဂ်ာနယ္မွာ ခုလုိတုံျပန္႔ေျပာဆုိထားပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕သစ္၊ အဖြဲ႕ငယ္ မ်ားစြာရွိသျဖင့္ တစ္ဖြဲ႕တိုင္းစီက တစ္ေနရာစီ ယူေနပါက မျဖစ္ႏိုင္သျဖင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ေနရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခင္က ရွိၿပီးသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈ မၿပီးေသးမီ ေနာက္ထပ္ အဖြဲ႕သစ္မ်ား တိုးလာမည္ကို အလိုမရွိ” လုိ႔ ဦးေအာင္မင္းရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ကုိ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ AA ေပၚေပါက္လာျခင္းကုိလည္း လုိင္ဇာတုိက္ပြဲအၿပီးမွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ တပ္ဖြဲ႕ပဲျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ဆုိထားပါေသးတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္ေထာင္ေခ်ာက္ထဲက ရခုိင္ေဒသ

ရကၡိင္တပ္မေတာ္ဘက္ကေတာ့ အစုိးရ အေနနဲ႕ AA ကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အေျခခ်ခြင့္မေပးလုိတာဟာ သဘာဝသယံဇာတ ခြဲေဝမႈေတြနဲ႔လည္း သက္ဆုိင္ႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း AA ရဲ႕ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္ႏိုင္က ဧရာဝတီ သတင္းဌာနနဲ႔ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းမႈ တစ္ခုမွာ ေျပာဆုိထားပါတယ္။

“ရကိၡဳင့္တပ္မေတာ္ကို ရခိုင္ျပည္မွာ အေျခစိုက္ၿပီးေတာ့ လႈပ္ရွားလာမွာ စိုးရိမ္တာက ရခိုင့္သယံဇာတအေရး၊ အက်ိဳးစီးပြားေတြနဲ႔လည္း တိုက္ရိုက္ အခ်ိဳးက်ပါလိမ့္မယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြကို သူတို႔က စိတ္ႀကိဳက္စီမံတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ေထာက္ျပၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာ ေျပာဆိုမယ့္ အင္အားစုေတြ သိပ္မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔က ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာလို႔ ရပါလ်က္နဲ႔ စစ္ေရးအရ အင္အားေတြ သံုးတယ္။ ဒီအခ်က္က အဓိကက်တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြမွာ တခ်က္အေနနဲ႔ ပါပါလိမ့္မယ္။”

က်င္းပေနဆဲျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမွာ AA တက္ေရာက္ခြင့္ မရွိတာကုိေတာ့ ဦးေဖသန္းက ခုလုိဆုိပါတယ္။

“ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို သြားမယ့္ေနရာမွာ ဟိုလူ႔ကိုခြဲျခား ဒီလူ႔ကိုခြဲျခား မလုပ္ဘဲနဲ႔ အားလုံး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ေရာက္လာဖို႔ တာဝန္သည္ အစိုးရရဲ႕ တာဝန္ျဖစ္တယ္။ AA ကိုလည္း ဖိတ္ေခၚဖို႔လိုတယ္လို႔ ျမင္တယ္”

ရခုိင္ေဒသဟာ ပညာရွင္ ေပၚကုိလီယာရဲ႕ အဆုိအရ သဘာဝသယံဇာတ ေထာင္ေခ်ာက္မိေနသလုိ လက္ရွိအေျခေနမွာလည္း ျပည္တြင္း စစ္ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲကုိ ဝင္လာပါၿပီ။ ဆင္းရဲမြဲေတြမႈထဲမွာ ထိပ္ဆုံးကပါတဲ့ ရခုိင္ေဒသဟာ သဘာဝေဘး၊ ေဒသတြင္း လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ စတာေတြနဲ႔ ရုန္းမထြက္ႏုိင္တဲ့ ေဒသပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္ပြဲေတြကုိ ရပ္တန္႔ဖုိ႔လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက ၿမိဳ႕နယ္တုိင္းမွာ ဆႏၵျပပြဲေတြကုိျပဳလုပ္ေနၾကပါၿပီ။
ေစတီေတာင္ေက်းရြာမွာ ခုိလႈံေနတဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ မေအးေအးဝင္းကေတာ့ စိတ္အားငယ္မႈေတြ ေပၚလြင္ေနတဲ့ မ်က္ႏွာအေနထားနဲ႔ သူရဲ႕ဆႏၵကုိ မဝံ့မရဲ ဆုိပါတယ္။

“ က်မ အိမ္ျပန္ခ်င္တယ္၊ ရြာမွာဆုိရင္ ဝါးခုတ္၊ ထင္းရွာနဲ႔ ဝင္ေငြရွိတယ္။ ဒီမွာက ထမင္း စားေရးေသာက္ေရးေတာ့ အဆင္ေျပပါရဲ႕။ ဒီလုိ တန္းလ်ားႀကီးမွာ မေနတတ္ဘူး”


RiA သတင္းအဖြဲ႔ ေရးသားသည္။